Kaukehmen

Op 29 november 1872 wendde onze burgemeester Luyten zich tot onze Commissaris van de Koning met een voor ons doen nogal ongewoon verzoek:

Ik neem de vryheid Uwe Excelentie by deze te verzoeken my zoo spoedig mogelyk te willen overmaken eene Reispas bestemd voor Rusland voor Mejuffrouw Matilda Wiess echtgenote van Heer Cornelis Jacobus van Opstall buiten beroep woonachtig te Hoogeloon gebooren den 27 february 1834 Kaukehmen in Pruisen dochter van Frederik Weis en van Thezia Breyer beyde overleeden. Zou gemelde reispas ter bespoediging niet kunnen worden opgezonden door Uwe Excelentie aan ZE den Heere Conzul van Rusland hier te landen ten einde die geviseerd en gelegaliseerd te krygen

De daar op lopende kosten van Reispas en legalizatie zullen door my Franco na opgaaf van Uwe Excelentie worden overgemaakt.
De Burgemeester van Hoogeloon

Burgemeester bedoelde Louisa Matilda Weiss, protestants geboren in Kaukehmen, Pruisen*, op 27 februari 1834, buiten beroep. Misschien wilde ze de pas vanwege familieomstandigheden, misschien ook wilde ze in haar geboortestreek op huwelijksreis. De spoed waarop burgemeester Luyten aandringt, lijkt te wijzen op het eerste.

Desniettegenstaande was zij kort daarvoor - 10 augustus** - in het huwelijk getreden en wel met Cornelis Jacobus van Opstall, particulier - waarmee wel bedoeld zal zijn geweest: buiten beroep - en als commensaal gelogeerd in de hervormde enclave van wijlen notaris Jacob Meijer in Hoogeloon. Een passant in Hoogeloon deze van Opstall: kwam in 1870 (Bloemendaal), vertrok in 1873 (Apeldoorn). De huwelijksakte vermeldt als getuigen: dominee Carlier, verder Jean Louis Otto de Suarz (63, hypotheekbewaarder in Maastricht) en een oude bekende: de dan nog niet zo oude, oude meneer Bonga.

De reispas diende een signalement te bevatten. De pas zelf, alsook de bij Excelentie ingekomen brief zullen wel verloren zijn gegaan, máár, niet het signalement, want, geprezen zij zijn ijver, burgemeester Luyten heeft het overgeschreven in zijn brievenboek:***

* misschien het tegenwoordig in Litouwen gelegen Kaukemen
** een dag later dan gepland, misschien omdat het in het Duits gestelde uittreksel uit het geboorteregister wat moeilijk te vertalen was:

Hoogeloon 30 Juny 1872

Den Heer Officier van Jusitite by de Arrondissementsrechtbank te Eindhoven

Ik neem de vryheid UEA by deze toe te zenden een in Pruissen afgegeven geboorten extract van Mej. Louise Mathilda Weiss aanstaande echtgenoote van den heer CJ van Opstall alhier welk stuk in het Duitsch geschreven zynde welligt de vertaling van een beedigd translateur by de Arrondissements Regtbank zal moeten ondergaan.
Mag ik mits dien UEA beleefd verzoeken in dien het noodzakelyk wordt geacht dat stuk te doen vertalen en het in dien het eenigsinds kon voor den 9 aug ek terug te ontvangen, alswanneer de voltrekking van het huwelyk zal moeten plaats hebben.
De kosten van het translaat - zegel – en registratie zullen na opgaaf franco worden overgemaakt

Waaruit tevens moge blijken dat rondreizende Duitse juffers met huwelijksplannen een municipaliteitje als het onze handenvol geld kostten, alsmede dat mijn advies aan nicht Pleun om Duits te gaan studeren om zo te zeggen niet uit de lucht is komen vallen.

*** hij of de klerk van Eijk; durf ik niet te zeggen