Van de week stonden er een paar foto's met oud-leerlingen van de voormalige Hapertse V.G.L.O.-school in de Facebook-groep. Reden om alles wat ik daarvan weet eens op een hoop te gooien. Een rommeltje dat ik misschien beter nog even in portefeuille had gehouden maar vooruit.
De onderwijsvorm Voortgezet Gewoon Lager Onderwijs is ontstaan na een wetswijziging in 1942 toen de leerplicht werd verlengd van 12 naar 14 jaar.* Het V.G.L.O. werd weer afgeschaft in 1968 bij de invoering van de Mammoetwet. Het heeft dus niet lang bestaan, het was een noodmaatregel om het probleem van die twee jaar extra op te lossen.
Hoewel ik nog nergens heb gelezen dat het V.G.L.O. uitsluitend voor meisjes bestemd was, lijken er in de praktijk toch echt wel alleen maar meisjes op te hebben gezeten.
In Hapert heeft het tot 1955 geduurd voordat er een V.G.L.O.-school kwam. Uit de stukken valt op te maken dat men bij ons het probleem van de twee jaar extra vóór die tijd heeft proberen op te lossen door op de (lagere) meisjesscholen een 7e en 8e klas in te bouwen. Ook gingen er meisjes naar de Huishoudschool in Eersel, waaronder Willemijntje van Heijst in 1949, over wie ik hier eerder schreef. Mogelijk gingen sommige naar Bladel waar ook een V.G.L.O.-school was, al weet ik zo gauw niet vanaf wanneer.
Dat was allemaal maar behelpen. Als de Inspecteur van het Lager Onderwijs in maart 1952 informeert of de school nog wel nodig is, schrijft iemand op het gemeentehuis in de kantlijn: "zeer zeker dringend nodig. Met klem verzoeken de stichting van deze school te willen bevorderen."
Contemporaine onderwijskundigen plachten het V.G.L.O. nogal eens weg te zetten als een "parkeerstudie die tot niets opleidde"** De Huishoudscholen overigens ook hoewel dat wél formele beroepsopleidingen waren. Het verschil tussen beide was niet groot. Al die meisjes moesten ineens nog twee jaar door en wat moest je ze anders leren dan... huishouden.***
De Hapertse school was ook formeel een meisjesschool. De volledige benaming luidde Rooms Katholieke Meisjesschool voor Gewoon Voortgezet Lager Onderwijs. De school kreeg meteen - enfin meteen - een eigen pand aan de Provincialeweg 13, een nieuwbouwschool met drie lokalen, een leslokaal, een theorie-lokaal en een huishoudlokaal. De school is (denk ik) op 1 september 1955 in gebruik werd genomen.
Het schoolbestuur werd gevormd door de inderhaast - enfin inderhaast - opgerichte Maria Gorettistichting. Voorzitter was pastoor Zijlmans, secretaris ene Bierens.
Het was een streekschool. Als het al ironisch is dat jaren later in hetzelfde gebouw een protestantse school gehuisvest zou worden dan is het misschien nog wel ironischer dat ook dat een streekschool was.
De school was voor meisjes uit Hoogeloon, Hapert en Casteren. Een c.a.-school.
Het gros van deze info is afkomstig uit het gemeentearchief en daar zit nooit alles in. Niet eens het leukste. Dat zit altijd ergens anders.**** Vaak bij of in de hoofden van particulieren of in archieven die alleen in theorie bestaan en als ze al bestaan niet in mijn woonkamer staan, zelfs niet in Bladel. Dus moet ik de raadpleging ervan altijd uitstellen tot een moment waarop ik tijd heb en van dat uitstel komt wel eens afstel.*****
Daarom alvast deze preview op ik weet nog niet wat.
De specificatie van de eerste inrichting op foto.
* Ik dacht dat het 1949 was maar het jaartal 1942 komt uit een betrouwbare bron dus het zal wel kloppen.
** José Eijf/Suzanne Hautvast: Een missie in de marge: Dochters van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart in Nederland en Indonesië 1911-2000, p. 131.
*** Ze leerden er overigens wel meer dan dat. Ook godsdienst en zingen. En aardrijkskunde.
**** In dit geval: het parochie-archief, het archief van de Dochters, het archief van de Inspectie.
***** Bijvoorbeeld omdat ik het gewoon vergeet. Goed daarom dat er zoiets bestaat als Facebook om me eraan te herinneren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten