Vandaag alweer een boek. Ik wil weer kunnen lopen hier en daar in huis, het is een voornemen.
Het boek van vandaag hou ik overigens. Ik heb er vijf andere voor geofferd. Het is ook maar een dun boek, het vreet geen brood. Om de titel had ik het bijna weggedaan. Soms hoef je niet meer te weten. Hij luidt: Dorpen in Brabant.* Ik doe maar één dorp, hooguit vijf, dus een boek over álle Brabantse dorpen kan op het eerste gezicht gevoeglijk naar de straat. Toch hou ik het. Het blijkt namelijk wat meer te bevatten dan de Braboromantiek die de titel doet vermoeden, sterker nog, het is ervan gespeend. In plaats daarvan geeft het een historisch-geografisch provinciaal overzicht, niet al te lang(-dradig) en min of meer begrijpelijk. Kan nog van pas komen. Zo begrijp ik eruit dat de 'Keltische driehoek' in Netersel waar ik vorig jaar op stootte tijdens mijn naspeuringen voor het jaarboek**, wel eens een voorbeeld zou kunnen zijn van een zogenaamde 'plaatse', een begrip dat is gemunt door de bekende Kakebeeke*** en door deze als volgt gedefinieerd: 'een driehoekig plein, omgeven door circa vijf boerderijen (die) eigendomsbanden hebben met de akkers en beemden in de directe nabijheid ervan.' Verder moet de plaatse gemeenschappelijk bezit zijn en voorkomen in middeleeuwse akten. Ik weet niet of dat laatste het geval is en ik zou ter plekke eens moeten nagaan of er überhaupt nog wel een boerderij staat aan de driehoek maar een driehoek is het. Een schoolvoorbeeld is het dorp Loon onder Waalre.****
Veel meer kan ik over het boek niet zeggen, niet binnen het kader van het historische ratjetoe-van-de-korte-adem dat deze blog nou eenmaal is. Behalve dit: niet alleen mijn blog is een ratjetoe, ook in de historische geografie kan het chaotisch toegaan. Zo constateert de auteur***** dat er een 'warwinkel' aan termen bestaat als het gaat over de 'morfologie' (vorm) van het Brabantse dorp. Het vervolg is gefundenes Fressen natuurlijk: 'Zo vinden we, om maar een voorbeeld te geven voor een dorp als Hoogeloon de omschrijvingen armelijk kempisch zanddorp, kransakkerdorp met plaatse, biestdorp, spiderwebvillage.'
Nou moet ik wel zeggen dat ik zelf ook nooit pap heb kunnen maken van Hoogeloon.
* catalogus bij gelijknamige tentoonstelling in het Noordbrabants Museum in 1978
** in het archief bedoel ik, niet dat ik daar bij Bets Michiels voor de deur stond en ineens dacht: verrekt, het is een driehoek, zal wel Keltisch wezen
*** een naam waarvan ik altijd denk dat je er maar beter met je vingers van af kunt blijven
**** dit voor Hanneke. Meer heb ik niet met Waalre
***** W.A.Th. Steeg
Geen opmerkingen:
Een reactie posten