Bij de beoordeling van het verzoek van van Heijst, draaide het om artikel 13 van de Lager Onderwijswet van 1920. Ouders van kinderen die naar school gingen buiten hun woonplaats hadden recht op een tegemoetkoming in de vervoerskosten, áls de school in kwestie meer dan vier kilometer van thuis verwijderd was. Vier kilometer.
Maar zie: "Bij een door de secretaris ingesteld onderzoek is gebleken, dat de afstand van de woning van van Heijst tot aan de R.K. Huishoudschool te Eersel bedraagt 3,3 KM." De van Heijsts kwamen 700 meter te kort. De raad wees het verzoek af.
Ik vraag me wel af waar ze dan precies woonden. Op huisnummer B1, zoveel is bekend. B1 lag ergens aan de Wijer, maar waar. Ter hoogte van het tegenwoordige De Wijer 1? De afstand van de Wijer 1 in Hapert naar Dijk 14 in Eersel, het adres van de (voormalige) R.K. Huishoudschool, bedraagt volgens Google Maps 4,3 kilometer. Volgens Google hadden de van Heijsts hun tegemoetkoming dus moeten krijgen. En ik kan me niet voorstellen dat de bus in 1949 een kortere route had kunnen nemen dan de Google-route anno nu: Provinciale Weg, Hint, Markt, Dijk: klinkt kort maar is heden heus 4,3 (zegge: vier komma drie) kilometer. Dus moeten de van Heijsts wel verderop aan de Wijer hebben gewoond. Ik kom daar nog achter. De archieven passen, maar ik kom daar nog achter. Desnoods vraag ik het iemand.
Wat ik me ook afvraag is of secretaris Fiévez dat onderzoek hoogstpersoonlijk heeft verricht. Per auto misschien. Had hij een auto? Had iemand anders een auto? En had die auto een kilometerteller? Hadden auto's kilometertellers in 1949? Of heeft hij het laten doen? Door landmeetkundigen misschien? Had de gemeente een eigen landmeetkundige afdeling? Kán dat landmeetkundig? Of heeft hij gewoon een kaarsrechte lijn getrokken van de Wijer naar de Dijk, dwars over het veld? Op de Google-map levert dat een afstand op van 3,4 kilometer! Bedóelde artikel 13 het soms hemelsbreed? Nu ik er over nadenk... Maar in dat geval is het me nogal een onderzoek geweest dat de gemeentesecretaris heeft moeten instellen!
Willemijntje ging in Eersel niet alleen de Huishoudschool bezoeken maar ook de lagere school, de "school voor gewoon lager onderwijs", zoals het heet in de notulen. Kan daarmee de Jacobusschool bedoeld zijn, de katholieke meisjesschool, ook aan de Dijk, dus niet ver van de Huishoudschool? Een andere was er immers niet? Of was het huishoudonderricht geintegreerd in het reguliere lager onderwijs en werden beiden gegeven op de Huishoudschool? In het Eerselse Drie-Zalighedenboek heet het: "De NCB stichtte overal op het platteland de huishoudscholen. Ook Eersel kreeg in 1949 dit onderwijs voor meisjes, dat spoedig, ook door de verlenging van de leerplicht met twee jaar een geweldige bloei zou doormaken (..)"** Hoogtij der huishoudscholen. Ik zoek het nog wel eens uit.
Hoe bijzonder was het intussen, dat een protestants meisje de katholieke huishoudschool bezocht? Moest je wel, als protestantse ouder? Bij gebrek aan een eigen school om de jongedochters voor te bereiden op "hun taak in de samenleving?"*** Of was het Antonie Aart om het even?
Platgetreden was het pad naar de R.K. Huishoudschool in 1949 nog niet: de school bestond nog maar net. Waarschijnlijk was het niet alleen voor Willemijntje pionieren.
* RHC, inventaris A547, nr. 326c
** A. Dams e.a.: Eersel. Duizel. Steensel. Drie Zaligheden, p. 353
*** idem., p. 354
Geen opmerkingen:
Een reactie posten