Uitzending gemist

In mijn vorige woning in het afgelegen E. heb ik jarenlang het boek In vrijheid herboren. Katholiek Nederland 1853-1953 in mijn kast gehad, het relaas van het herstel van de katholieke hiërarchie van de bekende historicus L.J. Rogier. Ik heb het vaak weg willen doen maar daar nooit echt toe kunnen besluiten. Rogier kon geweldig mooi schrijven en ik heb altijd gehoopt, en hoop dat nog, dat mij ooit eens de tijd en de rust geworden om het te lezen.

Vandaag kwam ik er bij toeval achter dat het boek is opgenomen in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. De DBNL is een bieb van niks natuurlijk, alles e en niks om vast te pakken maar met dit ongeluk komt wel het geluk dat de opgenomen titels in een oogwenk te doorzoeken zijn zodat ik eindelijk eens de veel geciteerde karakterisering van de aartsambtenaar Jacobus Didericus Janssen* kon opzoeken, zonder er voor te hoeven gaan zitten en de passage te hoeven overschrijven. Het boek is zwaar en dik als een Bijbel, eruit citeren doe je niet voor je lol.

... de minister (Mollerus - H.) vond op zijn beurt in de hoofdcommies Jacobus Didericus Janssen een van die typische en als zodanig vrijwel volmaakte ambtenaren, die leven voor de materie, in welker détails zij meer dan ieder ander doorkneed zijn. Toen in Mei 1808 onder dezelfde Mollerus een afzonderlijk Ministerie van Eredienst voor alle gezindten werd opgericht, werd Janssen daarvan de chef. Hij bekleedde deze functie - onder Willem I en Willem II beperkt tot bemoeienis met de protestantse kerkgenootschappen - tot zijn dood in Januari 1848 en bleef heel zijn leven een wereldvreemd celibatair, die met de zaken van de eredienst opstond en naar bed ging. Door occasionele bemoeienis met katholieke aangelegenheden kreeg hij ook tussen 1814 en 1848 af en toe gelegenheid zich een doorgewinterd anti-papist te tonen; een tijdige dood heeft hem veel ellende bespaard: de grondwetsherziening van 1848 en het herstel der hiërarchie.

Ik ben nu vijfenvijftig. Met de ambtenarij heb ik het wel gehad maar celibataire wereldvreemdheid is geen concept dat me tegenstaat, zij het niet zonder zeventig zenders en uitzending gemist. Morgen komt mijn mediabox.

* een neef overigens van de Bladelse predikant Justus Louis Janssen (1746-1824)